MAHMUD B. MUHAMMED B. EL-HASAN EL-EZHERÎ ES-SARAYÎ ED-DERBENDÎ’NİN BUGYETÜ’L-MERÂM GÂYETÜ’L-GARÂM ŞERHİ: KAVS-NÂME
Author:
Abstract
Günümüze ulaşmış kavsnâmeler incelendiğinde okçuluk tarihinin Hz. Âdem ile başlatıldığını görmekteyiz. Bu cihetiyle okçuluk, insanoğlunun hayatıyla başlamış ve insanoğlunun var olduğu hemen her yerde tarih boyunca gelişerek kendini göstermiştir. Özellikle harp vasıtası olarak, geçmişte var olmuş pek çok devletin savaşlarda üstünlük sağlamasına vesile olmuştur. Böylesine önemli bir aletin tarih boyunca kendine has bir ilim oluşturması da şüphesiz kaçınılmazdır. Özellikle Osmanlı sahasında yazılan okçuluk kitaplarının Kavsnâme olarak isimlendirildiği görülmektedir. Bu kitapların içerikleri ekser birbirine benzemektedir. Çalıştığımız “Kavsnâme” isimli eser, meşhur Memlük silahşoru Tayboga el-Eşrefî’nin Arapça olarak telif ettiği “Bugyetü’l-Merâm Gâyetü’l-Garâm” isimli eserinin Mahmud b. Muhammed b. El-Hasan tarafından yapılan tercüme ve şerhidir. Okçuluk, savaş sanatları ve şenliklerde yapılan gösterilerin ayrıntılı bir şekilde anlatılması bakımından diğer kavsnâmelerden ayrılmaktadır. Tek müstensih nüshası Topkapı sarayında bulunan mezkûr eser, okçuluk tarihi bakımından büyük önem arzetmektedir.
Keywords
Abstract
When investigating the kavsnames (historical archery documents), it is see that the history of archery was started with prophet Adam. For this reason, archery has begun with the life of mankind and has revealed itself throughout history through almost everywhere that mankind has existed. Especially as a warfare, it conduced toward gaining superiority of the past states in wars. It is undoubtedly inevitable that such an important instrument has created a unique knowledge throughout history. It is seen that the archery books written especially in the Ottoman period are called Kavsnâme. Generally, the contents of these books are similar to each other. The work we investigate named as “Kavsname” is the translation and the commantary of Mahmud b. Muhammed b. El-Hasan from the book, “Bugyetü’l-Merâm Gâyetü’l-Garâm”, which was originally written in Arabic by Tayboga el-Eşrefî, famous Mamluk musketeer. It is distinguished from other kavsnames in terms of detailed description of the performances in festivals, archery, and martial arts. The aforesaid work having a single scribal copy in the Topkapı Palace is of great importance in terms of archery history.