TRT'DE ÇALIŞAN KLARNET SANATÇILARININ KLARNETİN TÜRK MÜZİĞİNDE VE EĞİTİMDE KULLANIMI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Türk müzik kültürüne 1900’lerde giren klarnet, dünya müzik kültüründe önemli bir nefesli enstrüman olarak görülmektedir. 18. yüzyılda kullanılmaya başlayan enstrüman özellikle 1750 yıllarında orkestralara girmesiyle kullanımı artmaya başlamıştır. Klarnet ailesinin birçok çeşidi bulunmaktadır ve dünyada bu klarnet türleri orkestralarda kullanılmaktadır. Türk müziğinde ise bu klarnet türlerinden Sol klarnet kullanılmaktadır. Ülkemizde özellikle 1900’lerde kullanılmaya başlayan klarnetin en önemli icracıları arasında İbrahim Efendi, Şükrü Tunar ve Mustafa Kandıralı gösterilebilir. Klarnet devlet kanalı olan T.R.T. ye ise 1949’lu yıllarda Mesud Cemil’in teşviki ile girmiştir. O dönemden sonra Türk müziği korolarının önemli bir enstrümanı olmuştur. Bu çalışma, konusu ve içeriği itibariyle, Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda Görev Yapan Klarnet Sanatçılarının, Klarnetin Türk Müziğinde Kullanımı Ve Eğitimindeki Yerine Yönelik Görüşlerini incelemiştir. Bu araştırmada, ülkemizde Türk müziğinin her alanında kullanılan klarnet sazının, müziğimize ne kadar uygun olduğu, TRT ve devlet korolarında icra edilmesinin doğru olup olmadığı, icra edilecek ise hangi tür müzikte ve hangi tavırlarda icra edilmesi gerektiğine yönelik verilere ulaşılması amaçlanmaktadır. Ayrıca Türk müziğinde yeri olan bu sazın Türk müziği eğitimi verilen konservatuvarlardaki eğitimine yönelik sanatçı görüşlerinin de belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada veri elde etmek için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Ayrıca bu araştırmanın, “Türkiye’de klarnetin Devlet kurumlarında (Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Korolarında) kullanılıp kullanılamayacağı” sorusuna bir yanıt olacağı ve klarnet eğitimi alanına da ışık tutacağı, profesyonel müzik eğitimi veren kurumlar arasında yer alan Konservatuvarlar eğitiminin içerisinde yer alması açısından da bir algı yaratacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The clarinet, which introduce the Turkish music culture in the 1900s, is seen as an important wind instrument in the world music culture. The instrument, which started to be used in the 18th century, started use to increase especially after it entered the orchestras in 1750. There are many types of clarinet family and these clarinet types are used in orchestras in the world. In Turkish music, Left clarinet is used among these clarinet types. İbrahim Efendi, Şükrü Tunar and Mustafa Kandıralı can be shown among the most important performers of the clarinet, which was used in our country especially in the 1900s. The entry of the clarinet into the state channel TRT was supported by Mesud Cemil in the 1949s. Since then, it has been an important instrument of Turkish music choirs. This study examined the views of the clarinet artists working in TRT Institution about the place and use of clarinet in Turkish music. In this study, it is aimed to reach the data regarding how suitable the clarinet instrument used in every field of Turkish music in our country is to our music, whether it is right to perform in TRT and state choirs, in what kind of music and in what way it should be performed. In addition, it is aimed to determine the artist's views on clarinet education in conservatories which is Turkish music education. He used a semi-structured interview technique to obtain data in the study. In addition, it is thought that this research will be an answer to the question of "whether clarinet can be used in TRT and choirs" and will also shed light on the field of clarinet education and create a perception in terms of its involvement in education (conservatory).
Keywords
- Aktaş, Y. (2017). Türk Müziği Eğitiminde Repertuvar Dersinin Yeri ve Önemi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi/UUSBD, Sayı: özel sayı 2, 71-82.
- Bardakçı, M. (1986). Maragalı Abdülkadir, Pan Yayıncılık
- Behar, C. (2006). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz. Yapı Kredi Yayınları.
- Brymer, J. (1976). “Clarinet”, NewYork, Schirmer.
- Çağrı, S. (2006). Avrupa’da Ve Türkiye’de Klarnetin Tarihsel Gelişimi, Türk Müziği İcrasında Klarnet Çeşitlerinin Ses Sahaları Ve Parmak Pozisyonları Bakımından Uygunluğunun İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çöl. C. (2017). Yaylı Tanburun Türk Müziğindeki Yeri Önemi ve Kullanımı. (Yayınlanmış Sanatta Yeterlilik Tezi) Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirgen, E. Ve Sazak, N. (2014). III. Selim Döneminde Enderun-i Hümayun Mekteplerinde Okutulan Müzik Risalesinin Meşk Yöntemi Açısından İncelenmesi. İdil Dergisi, Sayı:3 Cilt:11. 27:46. DOI: 10.7816/idil-03-11-02
- Gazimahal, M. R. (1961). Musiki Sözlüğü. Melo Basımevi.
- http://www.itu.edu.tr/itu-hakkinda/genel/tarihce, E. T. 03.01.2020
- Levendoğlu, O. N. (2005). Tarih İçinde Geleneksel Türk Sanat Müziği ve Diğer Kültürlerle Etkileşimleri. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 19, s. 253-262,
- Oransoy, G. (1983). Cumhuriyetin İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Müziğimiz, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları.
- Öksüz, M. A. (1998). Türk Musikisinde Tanbur Sazının Gelişimi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi Sanatları ve Anabilim Dalı Türk Din Musikisi Bilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
- Özcan, N. (2007). Osmanlılar, İslam Ansiklopedisi Cilt:33, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları s.580.
- Özden, E. (2018). Arşiv Belgeleriyle Dârülelhan. Konservatoryum – Conservatorium, Cilt 5, S. 1, s. 97-130. ,
- Öztuna, Y. (1990). Türk Müziği Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Öztürk, Ö. (2015), Türk Müziğinde Notaya Bağımlı İcranın Nitelik Yönünden Değerlendirilmesi Üzerine Bir Eleştiri: Somalı Klarnetçi Mustafa Çalar Örneği, İnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi, Cilt/Vol. 1 Sayı/No.1, s. 17-30
- Öztürk, O. (2005). Geleneksel Müziklerin Westernizasyonu, Van: Genel Müzik Eğitiminde Geleneksel Müziklerim Sempozyumu
- Paçacı. G. (1999). “Cumhuriyetin Sesli Serüveni”, Cumhuriyetin Sesleri, Tarih Vakfı Yayınları.
- Say, A. (1998). Türkiye’nin Müzik Atlası. Borusan Kültür Sanat Yayınları.
- Somakçı, P. (2017). Osmanlı Saraylarında Uygulanan Müzik Eğitimi ve Müzik Kurumları, Journal of Interdisciplinaryand Art Dergisi, Cilt:2 Sayı: 2.
- Sözer, V. (1964). Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Atlas Kitapevi.
- Şahin, D. (2019), Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda Ortaokul Ve Lise Klarnet Eğitiminin İncelenmesi Ve Metot Önerisi, (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi) Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Tanrıkorur, C. (2011). Osmanlı Dönemi Türk Musikisi. Dergâh Yayınları.
- Temiz, E.(2010). Türkiye’de Cumhuriyet Döneminden Önce Kurulan Resmi Ve Gönüllü Müzik Kuruluşları, e-Journal of New World Sciences Academy, Cilt:5, Sayı:4, s:324-332.
- Toker, H. (2012). Sultan Abdülaziz Dönemi’nde Osmanlı Sarayı’nda Mûsikî. (Yayımlanmış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Uyar, B. (2016). Türk Makam Müziği Usulleri İçin İnteraktif Eğitim Aracı. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ses Teknolojileri
- Uzunçarşılı, İ. H. (1977). Osmanlılar Zamanında Saraylarda Musiki Hayatı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Yılmaz, L. (2020), Türkiye’de Yayımlanmış Türk Müziği Sol Klarnet Öğretim Metotlarının
