NEYZEN ULVİ ERGUNER’İN SABÂ MAKAMINDAKİ BAŞ (GİRİŞ) TAKSİMİNİN TAVIR ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Neyzen Ulvi Erguner 3 Ağustos 1924’te İstanbul Fatih Sultanselim semtinde doğmuştur. 20.yüzyılın üstat neyzenlerinden hafız ve bestekâr ‘dede’ Süleyman Erguner (1902-1953)’in en büyük çocuğudur. Ney icra etmeyi babasından meşk etmiştir. Dededen babaya ve çocuklarına kadar üç kuşak devam eden Erguner Tavrı meşk zincirinin ikinci kuşak taşıyıcısı konumundadır. Ulvi Erguner aynı zamanda bir levazım subayıdır. Bir taraftan askerlik mesleğini başarılı bir şekilde yerine getirirken diğer taraftan da askerlik mesleğinden fırsat bulduğu zamanlarda ney ve musiki ile meşgul olmuştur. Ulvi Erguner’in TRT Ankara ve İstanbul radyoları arşivlerinde ve diğer özel arşiv ve dijital paylaşım platformlarında kayıtlı ney taksimleri bulunmaktadır. 1964 yılında yarbay rütbesinde iken kendi isteğiyle emekliye ayrılmış, daha sonra TRT İstanbul Radyosu’nda istisna akitli ney sanatçısı statüsünde çalışmıştır. Çalışmamızda Emekli Yarbay neyzen Ulvi Erguner’in 1963 yılında Melodi Plak firması tarafından piyasaya sürülen daha sonra araştırmacı yazar Bülent Aksoy’un katkısıyla 1996 yılında Kalan Müzik lisansı ile Audıo- Cd olarak yayınlanan “Dede Efendi’nin Mevlevi Ayini” isimli yapımda gerçekleştirdiği Sabâ makamındaki baş (giriş) taksiminin müzikal açılardan (notasyon makam geçkileri ve yapı analizi) değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmamızda tarihi gelişim süreci içerisinde taksim formunun önemi ve tanımlamaları ile ilgili bilgiler de verilmiş, 20. yüzyıldan itibaren ney taksimi alanında başarılı icralarıyla isimlerini duyurmuş bu alana katkı sağlamış icracılara da yer verilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Neyzen Ulvi Erguner was born on August 3, 1924 in Istanbul Fatih Sultanselim district. He is the eldest child of Süleyman Erguner (1902-1953), one of the master ney players of the 20th century (Dede). He learned to play the ney from an early age and received his first musical knowledge from his father, ney player hafiz and composer Süleyman Erguner. Ulvi Erguner is also a quartermaster. On the one hand, he successfully fulfilled his military service both at home and abroad in Korea, and on the other hand, when he had the opportunity to do his military service, he took up ney and music. He retired voluntarily in 1964 while at the rank of lieutenant colonel; He worked as an exceptional ney player at TRT Istanbul Radio and was appointed as the "Modal Monophonic Music Manager" of Istanbul Radio by the TRT General Directorate in 1967. Thus, he stopped his retirement and started to work as a permanent official again. The artistic and administrative works he made during this duty are important in terms of TRT Music History'. Ulvi Erguner has "ney performances and taksims" in TRT Istanbul and Ankara Radio archives, other private archives and digital social sharing platforms. In our study, retired Lieutenant Colonel ney player Ulvi Erguner performed the Sabâ maqam in the performance of Dede Efendi's Mevlevi Ritual, which was released by Melodi Plak company in 1963 and later published as Audio-Cd with the Kalan Music label in 1996 with the contribution of research writer Bülent Aksoy. ) taksim (notation mode transitions and structure analysis) is aimed. In addition, information about the importance and definitions of the taksim form in the historical development process has also been given in our study, and the names of the performers who have made their names known with their successful performances in the field of ney taksim since the 20th century have also been tried to be included.
Keywords
- Akdoğu, O. (1989). Taksim Nedir Nasıl Yapılır. İhlas A.Ş.
- Atlan, C. (2021). Neyzen Ulvi Erguner'in Radyoevi ve TRT'deki Musiki Çalışmaları.Socrates journal, of interdisciplinary Social Studies.Volume 11, 16-37
- Deniz, Ü. (2019, 06 18). İstanbul Radyosunun İlk Dönemindeki (1927) Müzik Yayınları . Eurasian Journal of Music and Dance, 63-88.
- Erguner, S. (2005). Neyzen Süleyman Ulvi Erguner. Erguner Müzik.
- Özeke, D. (2000). Neyzenler Kahvesi . Pan Yayıncılık.
- Özkan, İ. H. (2001). Türk Musikisi Nazarıyatı ve Usulleri Kudüm Velveleleri. Ötüken Neşriyat.
- Özkan, İ. H. (2021). Taksim. İslam Ansiklopedisi.
- Öztuna, Y. (2000). Türk Musikisi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı .
- Sağman, A. R. (2014). Meşhur Hâfız Sâmi Merhum. Türk Diyanet Vakfı.
- Tan, A. (2008). Niyazı Sayın’ın Ney Tavrında Perde Pozisyonları. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ersöz, B. (2014). Flüt Vibratosu. Yayınlanmış sanatta yeterlik tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Anasanat Dalı Üflemeli ve Vurmalı Çalgılar Sanat Dalı
- SÜRELİ YAYINLAR Radyo Haftası (1954). Süleyman Erguner’i Yaşatan Evlatlar. 13-14.
- Url-1 https://www.youtube.com/watch?v=ypVQbaghRvk (ET:.05.01.2020)
- Url-2 https://www.youtube.com/watch?v=hxLuamCqvTI (ET: 06.04.2021) Url-3 https://islamansiklopedisi.org.tr/taksim (ET: 05.11.2021).
- Url-4 http://www.diyanet.tv Süleyman Erguner-Bestekâr Hâfızlar-6. Bölüm (ET:13.05.20201).
- Url-5 https://islamansiklopedisi.org.tr/munir-nurettin-selcuk (ET:16.12.2021)
