TÜRKİYE’DE BÖLGELERARASI GELİR YAKINSAMASI

Author :  

Year-Number: 2019 -99
Yayımlanma Tarihi: 2019-12-01 14:36:47.0
Language : Türkçe
Konu : Ekonomi, Gelir, Enflasyon; Jel Kodları: O11, R11, Z12.
Number of pages: 323-359
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Özet: Bu çalışmada; İBBS Düzey 2 sınıflandırmasında yer alan 26 bölge için, bölgeler arası gelir yakınsaması hipotezinin geçerliliği ve bölgeler arası enflasyon yakınsamasının buna etkileri; 2004-2016 dönemi yıllık verileri kullanılarak, 22 farklı model yardımıyla, mutlak beta yakınsama, koşullu beta yakınsama, sigma yakınsama ve varyasyon katsayısı yaklaşımlarıyla analiz edilmiştir. Serilerin durağanlığı; LLC, IPS ve Hadri panel birim kök testleriyle sınanmış ve serilerin I(1) oldukları görülmüştür. Seriler arasında nedensellik ilişkilerinin varlığı; Granger ve Dumitrescu ve Hurlin panel nedensellik testleriyle incelenmiştir. Modellerde yer alan seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı Kao panel eşbütünleşme testiyle sınanmıştır. Modellerde yer alan eşbütünleşme katsayıları PDOLS yöntemiyle tahmin edilmiştir. Gelir yakınsamasına yönelik yapılan analizlerde; 2004-2016 döneminde Türkiye’de bölgeler arasında mutlak gelir yakınsaması hipotezinin geçerli olmadığı, koşullu gelir yakınsaması hipotezinin ise geçerli olduğu belirlenmiştir. Bölgelerin ülkenin batısında yer almasının ve enflasyonun kişi başına düşen milli geliri ve bölgeler arası yakınsamayı artırdığı, kamu harcamalarının ise anlamsız ya da negatif etkilerinin yoğun olduğu tespit edilmiştir. Tarım sektöründeki istihdamın ve bu sektörden elde edilen gelirin, ekonomik büyümeye ve bölgeler arası gelir yakınsamasına zarar verdiği, hizmetler ve sanayi sektörlerinin bu alanda olumlu katkılarının olduğu belirlenmiştir. Dış ticaret, işgücünün eğitimi ve nitelikli sağlık personeli sayısı bölgelerin kişi başına düşen milli gelirini ve bölgeler arası gelir yakınsamasını olumlu yönde etkilerken, iklim değişkenlerinin bu alanda zararının olduğu tespit edilmiştir. Gelir için yapılan sigma yakınsama ve varyasyon katsayısı yaklaşımlarına göre de 2004-2016 döneminde Türkiye’de bölgeler arasında gelir yakınsamasının olduğu görülmüştür

Keywords

Abstract

Abstract: In this study, existence of inflation convergence among 26 regions included in nuts Level 2 at 2004:M01-2016:M12 period is analyzed by 6 different models. Stationarity of the series is tested by LLC, IPS and Hadri panel unit root tests and the series are found to be I(1). Existence of causality relationships between the series are examined with Granger and Dumitrescu and Hurlin panel causality tests. Existence of the cointegration relationship between the series in the models is tested with Kao panel cointegration test. The cointegration coefficients in the models are estimated by PDOLS method. In the analysis conducted for income convergence; hypothesis of absolute income convergence between regions in Turkey is not valid for 2004-2016 period, while the conditional income convergence hypothesis is determined to be valid. It is estimated that interregional convergence and per capita income are increased by the inflation and whether the regions are located in the west side of the country while it is seen that public spending have insignificant or negative impact. It is determined that employment in the agricultural sector and the income generated from this sector damage economic growth and income convergence between the regions while services and industrial sectors have positive contributions in this field. While foreign trade, labor force training and the number of qualified health personnel positively affect the per capita national income and interregional income convergence of the regions, climate variables are found to be detrimental in this area. According to sigma convergence and variation coefficient approaches conducted for income, it is also seen that interregional income convergence is valid for 2004-2016 period in Turkey.

Keywords


  • Akdi, Y. ve Şahin, A. (2007). Enflasyon Yakınsaması: Türkiye Örneği. Finans Politik & Eko- nomik Yorumlar, 44(514), 69-74.

  • Alcidi, C., Ferrer, J. N., Salvo, M. D., Musmeci, R. and Pilati, M. (2018). Income Convergence in the EU: A Tale of Two Speeds. Commentary, 41, 1-7.

  • Barro. R. ve Sala-i-Martin. X. (1990). Economic Growth and Convergence Across United Sta- tes. NBER. WP No: 3419.

  • Barro. R. and Sala-i-Martin. X. (1992). Convergence. Journal of Political Economy.

  • Barro. R.J. and Sala-i-Martin. X. (1997). Technological Diffusion. Convergence. and Growth. Journal of Economic Growth. 2(1), 1-26.

  • Baumol. W.J. (1986). Productivity Growth. Convergence. and Welfare: What the Long-run Data Show. The American Economic Review. 76 (5): 1072-1085.

  • Berber, M., Yamak, R. ve Artan, S. (2000). Türkiye’de Yakınlaşma Hipotezinin Bölgeler Ba- zında Geçerliliği Üzerine bir Çalışma: 1975–1997. 9. Ulusal Bölge Bilimi/Bölge Planlama Kongresi Bildirileri. 9. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi, 5–6 Ekim, Trabzon.

  • Bozkurt. K. ve Bahar. O. 82015). Turizm Gelirlerine Yönelik Bir Yakınsama Analizi. Internati- onal Journal of Economic and Administrative Studies, 8(15), 157-178.

  • Cankorkmaz. Z. (2011). Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bu Ajanslara Yönelik Eleş- tiriler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 26(1): 113

  • Ceylan. R. (2010). Yakınsama Hipotezi: Teorik Tartışmalar. Sosyoekonomi. 2010 (1): 48-60.

  • De Long. J.B. (1988). Productivity Growth. Converenge. and Welfare: Comment. American Economic Review. 78(5), 1138-1154.

  • Dinler, Z. (2008). Bölgesel İktisat. Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.

  • DPT (2000). Özel İhtisas Komisyonu Raporu, “Bölgesel Gelişme”. XIII. 5 Yıllık Kalkınma Planı, Ankara. DPT (2001). Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı. Avrupa Birliği ile İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara, 2, 740-760.

  • DPT (2008a). Dokuzuncu Kalkınma Planı. Devlet Planlama Teşkilatı. No: 2766.

  • DPT (2008b). Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Devlet Planlama Teşkilatı. Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. No: 702.

  • Duasa, J. (2010). Income Converenge or Divergence? A Study on Selected OIC Countires. Jo- urnal of Economic Cooperation and Develpoment, 31(4), 29-48.

  • Dumitrescu. E.I. and Hurlin. C. (2012). Testing for Granger Non-causality in Heterogeneous Panels. Economic Modeling. 29. 1450-1460.

  • Dufrenot, G., Mignon, V. and Naccache, T. (2009). The Slow Convergence of Per Capita Inco- me between the Developing Countries: “Growth Resistance” and sometimes “Growth Tragedy. CREDIT Research Paper, N. 09/03.

  • Filiztekin, A. (2008). Türkiye’de Bölgesel Farklar ve Politikalar. Türk Sanayicileri ve İşadamla- rı Derneği (TÜSİAD) Yayınları, No. TÜSİAD-T/2008-09/471.

  • Friedman. M. (1992). Do Old Fallacies Ever Die? Journal of Economics Literature. 30: 2129–

  • Fujita. M. (2010). The Evolution of Spatial Economics: From Thünen to The New Economic Geography. The Japanese Economic Review. 61(1): 1-33.

  • Gerni, C., Sarı, S., Sevinç, H. ve Emsen, Ö. S. (2015). Bölgesel Dengesizliklerin Giderilmesin- de Yatırım Teşviklerinin Rolü ve Başarı Kriteri Olarak Yakınsama Analizleri: Türkiye Örneği. In Proceedings of the International Conference on Eurasian Economies, Kazan, Russia, 9–11 September 2015.

  • Gezici, F. and Hewings, G. D. (2004). Regional Convergence and Economic Performance of Peripheral Areas in Turkey. Review of Urban and Regional Development Studies, 16, 113–132.

  • Göçer. İ. ve Çınar. S. (2015). Arap Baharı’nın Nedenleri. Uluslararası İlişkiler Boyutu ve Türki- ye’nin Dış Ticaret ve Turizm Gelirlerine Etkileri. KAÜ İİBF Dergisi. 6(10): 51-68.

  • Göçer. İ. (2015). Ekonometri. Lider Yayınları. İzmir.

  • Gömleksiz, M., Şahbaz, A. ve Mercan, B. (2017). Regional Economic Convergence in Turkey: Does the Government Really Matter for? Economies, 5(27), 1-16.

  • Granger. C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross- Spectral Methods. Econometrica. 37. 424–438.

  • Gujarati, D.N. (2003) Basic Econometrics. Fourth Edition McGraw Hill

  • Gül. H.E. (2015). Son Dönemde Ortaya Çıkan Kuş Gribi.Vakalarına İlişkin Değerlendirme. İş Bankası Bilgi Notu. https://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/ar_08_2015.pdf. (13.04.2017).

  • Hadri. K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data. Econometric Journal. 3. 148–161.

  • Heckelman, J. C. (2013). Income Convergence among U.S. States: Cross-Sectional and Time Series Evidence. Canadian Journal of Economics, 46(3), 1085-1109.

  • Hossain. A. (2000). Convergence of Per Capita Output Levels Across Regions of

  • Bangladesh.1982-1997. IMF Working Paper. No: C21-018.

  • Irgat, M. (2008). Yakınsama. https://groups.google.com/forum/#!topic/ib- ikt325/JPjsiNzZ7KQ/overview. (08.09.2017).

  • Jayanthakumaran, K. and Lee, Lee (2013). Evidence on the Convergence of Per Capita Income: A Comparison of Founder Members of the Association of South East Asian Nations and the South Asian Association of Regional Cooperation. Pasific Economic Review, 18(1), 108-121.

  • Jones. C.I. (2007). İktisadi Büyüme. Çevirenler: Sanlı Ateş ve İsmail Tuncer. İkinci Basım. İstanbul: Literatür Yayıncılık.

  • Kao. C. (1999). Spurious Regression and Residual-Based Tests for Cointegration in Panel Data. Journal of Econometrics. 90. 1–44.

  • Karaalp. H.S. (2008). Türkiye’de Sektörel Yığılmalar ve Bölgeler Arası Yakınsamaya Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İktisat Ana Bilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.

  • Karaalp, H. S. ve Erdal, F. (2012). Sanayileşmenin Bölgesel Yığılması ve Komşu İllerin Büyü- mesi Gelir Farklılıklarını Artırır mı? Türkiye için Bir Beta Yakınsama Analizi. Ege Akademik Bakış, 12, 475–486.

  • Karaca. O. (2004). Türkiye’de Bölgeler Arası Gelir Farklılıkları: Yakınsama Var Mı? Türkiye Ekonomi Kurumu. Tartışma Metni. No: 2004/7.

  • Karanasos, M., Koutroumpis, P., Karavias, Y., Kartsaklas, A. and Arakelian,V. (2016). Infla- tion Convergence in The EMU. Journal of Empirical Finance, 29(B), 241-253.

  • Krugman. P. (1991). Increasing returns and economic geography. Journal of Political Economy. 99(3): 484-499.

  • Landes. D.S. (1990). Why are We So Rich and They So Poor? The American Economic Re- view. 80 (2): 1-13.

  • Mankiw. N.G. (1995). The Growth of Nations. Brookings Papers on Economic Activity. 1: 275-

  • Marques, A. and Soukiazis, E. (2000). Per Capita Income Convergence Across Countries and Across Regions in the European Union. Documento de Trabalho, N. 1, Janeiro.

  • Milanovic, B. (2006). Economic Integration and Income Convergence: Not Such a Strong Link? https://pdfs.semanticscholar.org/4166/440710d33e53ad3b41 08ac709daf0a52e202.pdf, (07.09.2017).

  • Mutlu. S. (2008). Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Deneyimleri: Eleştirel Bir Yaklaşım. 3. Bölge- sel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu. 27-28 Kasım. Mersin.

  • Önder, Ö., Deliktaş, E. and Karadağ, M. (2010). The Impact of Public Capital Stock on Regio- nal Convergence in Turkey. European Planning Studies, 18, 1041–1055.

  • Özgül, S. ve Karadağ, M. (2015). Regional Convergence in Turkey Regarding Welfare Indica- tors. Sosyoekonomi, 23, 38–50.

  • Paas, T., Kuusk, A., Schlitte, F. and Vork, A.(2007). Econometric Analysis of Income Conver- gence in Selected EU Countries and Their Nuts 3 Evel Regions. Tartu University Press, N. 484.

  • Pesaran. M.H. (2007). Cover Image A Pair-Wise Approach to Testing for Output and Growth Convergence. Journal of Econometrics. 138 (1): 312-355.

  • Romer. P.M. (1986). “Increasing Returns and Long-Run Growth. Journal of Political Economy. 94(5): 1002-1037.

  • Sabancı, C.O. (1997). Stabilite Analizlerinde Kullanılan Yöntemler ve Stabilite Parametreleri. Anadolu, J. of AARI, 7(1), 75 – 90. Sach, J. and Warner, A. (1995). Economic Convergence and Economic Policies. Center for Social & Economic Research, ISBN 83-86296-30-5.

  • Sağbaş, İ. (2002). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Yakınsama Üzerindeki Etkisi. Afyon Ko- catepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 4,137–148.

  • Sala-i-Martin, X.; R.J. Barro (1995). Technological Diffusion, Convergence and Growth. Yale University Economic Growth Center Discussion Paper, No.735.

  • Sala-i-Martin. X. (1996) The Classical Approach to Convergence Analysis. The Economic Jo- urnal. 106(437): 1019-1036.

  • Solow. R.M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics. 70 (1): 65-94.

  • Staehr, K. (2010). Income Convergence and Inflation in Central and Eastern Europe. Eastern European Economics, 48(5), 38–62.

  • Swan. T.W. (1956). Economic Growth and Capital Accumulation. Economic Record. 32(63): 334 − 361. Tansel, A., and Gungor, N. D. (1998). Economic Growth and Convergence: An Application to the Provinces of Turkey, 1975–1995. https://www.academia.edu/7142026/Economic_Growth_and_Convergence_An_ Application_to_the_Provinces_of_Turkey_1975-1995. (17.10.2017).

  • Tekeli, İ. (2008). Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.

  • TESKOMB (2006). Ekonomi de Kuş Gribi Oldu. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birliği Merkez Birliği. http://dergi.teskomb.org.tr/272/index2.asp?dp=s20. (13.04.2017).

  • Tezel. Y.S. (1994). Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950). Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Türkiye Araştırmaları. No:10. İstanbul.

  • Valdes. B. (1999). Economic Growth Theory. Empirics and Policy. UK: Edward Elgar Publis- hing Limited.

  • Yanıkkaya, H., Kaya, H. ve Akgül, D. (2015). Petrol Fiyatlarının Enflasyona Geçişkenliği De- ğişti mi? Central Bank Review, 15, 75 - 88.

  • Yeşilyurt. F. (2014). Yakınsama Hipotezinin OECD Ülkelerinde İkili Yaklaşımla Test Edilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 14(27): 249-258.

  • Yeşilyurt. F. (2014). Bölgesel Enflasyon Yakınsaması: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış, 14(2), 305-314.

  • Yıldırım, J., Öcal, N. ve Özyıldırım, S. (2009). Income Inequality and Economic Convergence in Turkey: A Spatial Effect Analysis. International Regional Science Review, 32, 221–

  • Zeren, F. and Yilanci, V. (2011). Türkiye’de Bölgeler Arası Gelir Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Veri Analizi Uygulaması. Business and Economics Research Journal, 2, 143–151.

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics