Author :
Abstract
Tanpınar’ın eserlerine bakıldığında “ kimlik, aidiyet ve terkip ” in üzerinde en çok durulan kavramlar olduğu görülür. Romanlarında tarihsel arka plan olarak Müslüman-Türk terkibinin değişim ve dönüşüm geçirdiği zaman dilimlerini seçen Tanpınar, yaşanan siyasî, sosyal ve kültürel gerilimin etkisini, daha çok erkek kahramanlar aracılığıyla verir. Terkibin temel dayanak noktalarını tehdit eden unsurların ortaya çıktığı, terkibin sarsıldığı sancılı dönemleri sorgulamayı, çözüm üretmeyi erkek kahramanlarına bırakır. Tanpınar, Doğu-Batı çatışmasını temel izlek alarak kurguladığı romanlarında, erkek kahramanlarına kimlik inşa ederken kadın kahramanlarını daha çok güzellik ve sanatla belirginleştirir. Tanpınar’ın kadın kahramanları bilgili, kültürlü ve sanatla ilgilidir ancak bu özellikleri ‘ eş ve annelik ’ rollerinin gerisinde kalır. Sadece Sahnenin Dışındakiler’de yer alan Sabiha, Mahur Beste ve Huzur’da bulunan kadın kahramanlardan ve onların davranış kalıplarından ayrılır. O gelenekle uyumlu, itaatkâr kadın rolünden sıyrılır. Sabiha sınırlarının erkekler tarafından çizildiği dünyanın/terkibin kapılarını zorlar ve o dünyanın/terkibin kurallarına başkaldırır.
Keywords
Abstract
‘Identity, belonging and composition’ are the most important concepts in Tanpınar’s novels. Tanpınar choses Muslim-Turkısh composition’s variation and transformation as a historical backraund in his novels. He gives political, social anda culturel tension in via males. Tanpınar releases the composition’s basic elemenets quetioning and finding solution males hold. Tanpınar speculates his novels as a west and east conflict. While he is building his male characters identity. He also emphasizes females as “male’s permanent asistant” Females stands next to males by their shadow identities. But Sabiha, who is the central character in Sahnenin Dışındakiler, is separeted from the female cahracters in Mahur Beste and Huzur. Sabiha enforces to open the doors whose borders are drawn from male characters and she revolts against the rules of male’s world.
