PSİKOLOJİK SÖZLEŞME VE ÇALIŞAN PERFORMANSI İLİŞKİSİ: OTEL İŞLETMELERİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
DOI : 10.29228/ASOS.52904
Year-Number: 2021-122
Yayımlanma Tarihi: 2021-11-21 16:26:45.0
Language : Türkçe
Konu : Turizm
Abstract
Bu araştırmanın amacı, psikolojik sözleşme ile çalışan performansı ilişkisini turizm sektörü örnekleminde belirlemektir. Çalışmanın ana kütlesini İzmir il merkezinde faaliyet gösteren 5 ve 4 yıldızlı otel işletmelerinde görev yapan çalışanlar oluşturmaktadır. Bu ana kütle içerisinde 400 kişiye anket uygulanmıştır. Veriler bilgisayar ortamına aktarılarak, frekans ve yüzde analizleri, faktör analizi ve korelâsyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre, otel işletmelerinde görev yapan çalışanların, yöneticileriyle oluşturdukları psikolojik sözleşme ile performansları arasında istatistiksel açından anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu; psikolojik sözleşmenin alt boyutları (işlemsel ve ilişkisel) ile çalışan performansı arasında istatistiksel açından anlamlı ve pozitif bir ilişkinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to determine the relationship between psychological contract and employee performance in the tourism sector sample. The main cult of the study consisted of employees working in 5 and 4 star hotels operating in the city center of İzmir. A questionnaire was applied to 400 people in this main mass. By transferring the data to the computer environment, frequency and percentage analysis, factor analysis and correlation analysis methods were performed. According to the results of the research, there is a statistically significant and positive relationship between the performance of the employees working in hotel businesses and the psychological contract they have formed with their managers; It was concluded that there is a statistically significant and positive relationship between the sub-dimensions of psychological contract (operational and relational) and employee performance.
Keywords
- Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Prodüktivite Merkezi Yayınları.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
- Angelo, R. M. & Vladimir N. A. (1998). An İntroduction to Hospitality Today. Educational Institute of AHMA.
- Argyris, C. (1960). Understanding Organizational Behavior. Tavistock.
- Arnold, J. (1996). The Psychological Contract: A Concept in Need of Closer Scrutiny? European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(4), 511-520.
- Aselage, J. & Eisenberger, R. (2003). Perceived Organizational Support and Psychological Contracts: A Theoretical Integration. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 491509.
- Aydın, R. (2016). Otel İşletmelerinde Psikolojik Sözleşmeler ve İşgörenlerin İşe Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi: Antalya 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aytan, S. Y. (2018). Örgütsel Adalet, Güven, Bağlılık ve Vatandaşlığın Çalışanların Performansına Etkisi ve Buna Yönelik Bir Uygulama: Esenyurt Belediyesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
- Bağcı, Z. (2014). Çalışanların İş Doyumunun Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerindeki Etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(24), 58-72.
- Barutçugil, İ. (2002). Performans Yönetimi. Kariyer Yayıncılık.
- Bilgin, L. (2001). İşçi-İşveren İlişkilerinde Psikolojik Sözleşme. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 287-296.
- Bingöl, D. (1996). Personel Yönetimi. Beta Yayınları.
- Bircan, H. & Bardakçı, S. (2017). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Sınıf İçi Etkinlik Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(4), 939-956.
- Borman, W. C. & Motowidlo S. J. (1993). Expanding the Criterion Domain to Include Elements of Contextual Performance. N. Schmit & W. C. Borman, (Ed.), Personal Selection in Organizations, 71-98. JosseyBass.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöntemi Dergisi, 32(2), 470-483.
- Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayıncılık.
- Cavanaugh, M. A. & Noe, R. A. (1999). Antecedents and Consequences of Relational Components of the New Psychological Contract. Journal of Organizational Behavior, 20(3), 323-340.
- Cheung, F. M. (2005). Employee Reciprocation to Psychological Contract Fulfilment: A Mediating Model Focusing on Multiple Exchange Perspectives. Yayımlanmamış Doktora Tezi. The Hong Kong Polytechnic University.
- Conway N., Guest D. & Trenberth L. (2011). Testing the Differential Effects of Changes in Psychological Contract Breach and Fulfillment. Journal of Vocational Behavior, 79(1), 267-276.
- Coyle-Shapiro, J. & Kessler, I. (2000). Consequences of the Psychological Contract for the Employment Relationship: A Large-Scale Survey. Journal of Management Studies, 37(3), 903-930.
- Çalış, Duman, M. & Akdemir, B. (2016). Mobbing ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Journal of Academic Approaches, 7(2), 29-52.
- Çetinkaya, F. F. (2014). Hizmet İşletmelerinde Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Kapadokya Bölgesi 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerindeki Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
- Dabos, G. & Rousseau, D. M. (2004). Mutuality and Reciprocity: Psychological Contracts in Research Teams. Journal of Applied Psychology, 89(1), 52-72.
- Delcampo, R. G. (2007). Understanding the Psychological Contract: A Direction For the Future. Management Research News, 30(6), 432-440.
- Demir, S. B. & Koç, H. (2013). Coğrafya Dersi Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Turkish Studies, 8(8), 1765-1777.
- Erdem, B. (2002). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Personel Bulma ve Seçme Süreci, Örnek Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Erdem, B. (2004). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Planlamasının Yeri ve Önemi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(11), 35-54.
- Goodman, S. A. & Svyantek, D. J. (1999). Person–Organization Fit and Contextual Performance: Do Shared Values Matter. Journal of Vocational Behavior, 55(2), 254– 275.
- Greenhaus, J. H., Parasuraman, S. & Wormley, W. M. (1990). Effects of Race on Organizational Experiences. Job Performance Evaluations and Career Outcomes. Academy of Management Journal, 33(1), 64-86.
- Grimmer, M. & Matthew, O. (2007). Violation of the Psychological Contract: The Mediating Effect of Relational Versus Transactional Beliefs. Australian Journal of Management,
- Guest, D. E. (1998). Is The Psychological Contract Worth Taking Seriously? Journal of Organizational Behavior, 19, 649-664.
- Guest, D. E. & Conway, N. (2002). Communicating the Psychological Contract: An Employer Perspective. Human Resource Management Journal. 12(2), 22-38.
- Güney, S. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Hao, Y., Yu, H., Xia, Z. & Zhao, B. (2010). Effect of Psychological Contract on Employee Performance: A Review. 2010 International Conference on Management and Service Science. doi:10.1109/icmss.2010.5577987.
- Hiltrop, J. M. (1995). The Changing Psychological Contract: The Human Resource Challence of the 1990’s. European Management Journal, 13(3), 286-294.
- Http-1:https://www.cipd.co.uk/knowledge/fundamentals/relations/employees/psychological- factsheet (Erişim Tarihi: 16.01.2021).
- Http2:https://www.turizmdatabank.com/turizmdeistihdam10daraldi/#:~:text=2020%20y%C4% B1l%C4%B1%20ba%C5%9F%C4%B1nda%20turizmde%20%C3%A7al%C4%B1%C 5%9Fan,2%20d%C3%BC%C5%9Ferek%20875%20bine%20indi(ErişimTarihi:15.05.2 021).
- Http-3:https://www.tursab.org.tr/assets/assets/uploads/ticaret-odasi/izmir-ticaret-odasi-r.pdf (Erişim Tarihi: 15.05.2021).
- İçöz, O. (2001). Turizm İşletmelerinde Pazarlama İlkeler ve Uygulamalar. Turhan Kitabevi.
- İraz, R. & Akgün, Ö. (2011). Örgütsel Bağlılığın Çalışan Performansı Üzerine Etkilerini Ölçmeye Yönelik Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi S.B.M.Y.O. Dergisi, 14(1-2), 201
- Jawahar, I. & Carr, D. (2007). Conscientiousness and Contextual Performance: The Compensatory Effects of Perceived Organizational Support and Leader-Member Exchange. Journal of Managerial Psychology, 22(4), 330-349.
- Jufri, M., Jalal M. N., Aras, M. & Asri, A. (2018). The Effect of Psychological Contracts and Organizational Commitments to the Performance of Employees. 1st International Conference on Social Sciences, 226, https://www.atlantis-press.com/proceedings/icss18/25903997 (Erişim tarihi: 05.07.2021).
- Kesen, M. (2016). Örgütsel Demokrasinin Çalışan Performansı Üzerine Etkileri: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 535-562.
- Keser, A. (2002). Çalışma İlişkilerinde Farklı Bir Yaklaşım: Psikolojik Akit. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 5(17), 9-13.
- Leung, A. S. M. & Chang, L. M. K. (2002). Organizational Downsizing: Psychological Impact on Surviving Managers in Hong Kong. Asia Pasific Business Review, 8(3), 76-94.
- Levinson, H., Price, C. R., Munden, K. J., Mandl, H. J. & Solley, C. M. (1962). Men, Management, and Mental Health. Boston. Harvard University Press.
- Macneil, I. R. (1985). Relational Contract: What We Do and What We Do Not Know. Wisconsin Law Review, 483-525.
- Mclean, Parks, J. & Kidder, D. L. (1994). `Till Death Us Do Part …': Changing Work Relationships in the 1990. Wiley.
- Millward, L. J. & Brewerton, P. M. (1998). Contractors and Their Psychological Contracts. British Journal of Management, 10, 253-274.
- Millward, L. J. & Hopkins, L. (1998). Psychological Contracts, Organizational and Job Commitment. Journal of Applied Social Psychology, 28, 1530- 1556.
- Mimaroğlu, H. (2008). Psikolojik Sözleşmenin Personelin Tutum ve Davranışlarına Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Motowidlo, S. J. & Schmit, M. J. (1999). Performance Assessment in Unique Jobs. In D. R. Ilgen & E. D. Pulakos (Eds.), The Changing Nature of Job Performance: Implications For Staffing, Motivation, and Development. San Francisco, CA: Jossey-Bass, 56-86.
- Motowidlo, S. J., Borman, W. C. & Schmit, M. J. (1997). Theory of Individual Differences in Task and Contextual Performance. Human Performance, 10(2), 71–83.
- Özcan, M. (1994). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Muhasebesi. Türkiye Kalkınma Bankası.
- Özkan, E. & Sabancı, A. Ş. (2014). İzmir’de Turistik Ürün Geliştirilmesine Yönelik Seyahat Acentelerinin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 17(31), 307-326.
- Peel, S. & Inkson, K. (1993). High School Principals. Attitudes To Performance Evaluation: Professional Development or Accountability? New Zealand Journal of Educational Studies, 28, 125-141.
- Pelit, E. & Çetin, A. (2020). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak İnsan Kaynakları Planlaması ve Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1269-1287.
- Rousseau D. M. & Mclean Parks J. (1993). The Contracts of Individuals and Organizations. Research in Organizational Behavior. 15, 1-47.
- Rousseau, D. M. (1989). Psychological and Implied Contracts in Organizations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2(2), 121-139.
- Rousseau, D. M. (1990). New Hire Perceptions of Their Own and Their Employer’s Obligations: A Study of Psychological Contracts. Journal of Organizational Behavior,
- Rousseau, D. M. & Wade‐Benzoni, K. A. (1994). Linking Strategy and Human Resource Practices: How Employee and Customer Contracts are Created? Human Research Management, 33(3), 463-489.
- Rousseau, D. M. (1995). Psychological Conract in Organizations: Understanding Written and Unwritten Agreements. Sage.
- Rousseau, D. M. (2004). Psychological Contracts in the Workplace: Understanding the Ties That Motivate. Academy of Management Executive, 18(1), 120-127.
- Seçer, İ. (2015). Spss ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi (2. Baskı). Anı Yayıncılık.
- Seymen, O. (1995). İnsan Kaynakları Yönetiminde "İşgören Performansının Değerlendirilmesi Süreci" nin Konaklama İşletmeleri Açısından İncelenmesi ve Bir Model Önerisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sharpe, A. (2007). The Pschological Contract in a Changing Work Environment. Hi-Res Theme Paper, The Nottingham Trent University.
- Smitson, J. & Lewis, S. (2004). The Psychological Contract and Work-Family. Organization Management Journal, 1(1), 70-80.
- Sonnentag, S., Volmer, J. & Spychala, A. (2008). Job Performance. The Sage Handbook of Organizational Behavior, 1, 427-447.
- Sü, S. (1999). Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personelin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şener, B. (2010). Management and Organization in Modern Hotel Enterprises. Detay Yayınevi.
- Tsui, A. S., Pearce, J. L., Porter, L.W. & Tripoli, A. M. (1997). Alternative Approaches to The Employee-Organization Relationship: Does Investment in Employees Pay Off? Academy of Management Journal, 40(5), 1089-1121.
- Turgut, M. F. & Baykul, Y. (1992). Ölçekleme Teknikleri. ÖSYM Yayınları.
- Turnley, W. H. & Feldman, D. C. (1999). The Impact of Psychological Contract Violations on Exit, Voice, Loyalty, and Neglect. Human Relations, 52(7), 895-922.
- Ural, A. & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi (4.Baskı). Detay Yayıncılık.
- Ünlü, S. & Yürür, O. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve Görev/Bağlamsal Performans İlişkisi: Yalova’ da Hizmet Sektörü Çalışanlar ile Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (37), 183-207.
- Van Scotter, J. R. & Motowidlo S. J. (1996), Interpersonal Facilitation and Job Dedication as Separate Facets of Contextual Performance. Journal of Applied Psychology, 81(5), 525
- Werner, Jon, M. (2000). Implications of Ocb and Contextual Performance for Human Resource Management. Human Resource Management Review, 10(1), 3-24.
- Wu, C. M. & Chen, T. J. (2015). Psychological Contract Fulfillment in the Hotel Workplace: Empowering Leadership, Knowledge Exchange, and Service Performance. International Journal of Hospitality Management, (48), 27-38.
- Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. Istanbul University Journal of the School of Business, 46, 74-85.
- Yavuz, S. (2005). Developing a Technology Attitude Scale for Pre-Service Chemistry Teachers. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 4(1), 17-25.
- Yin, J. L. & Xu, C. W. (2008). The Empirical Research of the Relationships between Psychological Contract Types and Organizational Outcomes. 2008 4th International Conference on Wireless Communications, Networking and Mobile Computing. Doi:10.1109/wicom.2008.1694.
- Yorulmaz, M. (2018). Gemi Adamlarının İş Tatmini, Görev ve Bağlamsal Performansları Arasındaki İlişkiler. Journal of ETA Maritime Science, 6(4), 349-363.
