Author :
Abstract
Günümüz dünyasında organizasyonların öğrenmeleri çok önem kazanmaktadır. Çünkü organizasyonlar, çevresindeki değişkenleri kontrol altına almak, çevrenin baskısını azaltmak ve çevreye uyum sağlamak için öğrenmek zorundadırlar. Aksi takdirde organizasyonlar öğrenme sağlayamazlar ise kurumsal kuram çerçevesinde eşbiçimcilik ve meşruiyet, koşul bağımlılık kuramına göre çevreye uyum sağlayamazlarsa sonunda ekolojik kuram çerçevesinde ölebilmektedirler. Bu kapsamda Senge (2013) öğrenen örgütü 5 boyutta incelemiştir. Senge, (2013) bir örgütün öğrenen örgüt olması için söz konusu 5 disiplinin birbirinden bağımsız ayrı uygulanmasından ziyade, belirttiği 5 disiplinin birbirleri ile ilişkili olacak şekilde uygulandığında bir organizasyonun öğrenen organizasyon olmasında daha anlam kazanacağını belirtmektedir. Dolayısıyla Senge (2013), bir organizasyonun öğrenen organizasyon olması için öğrenen örgüt boyutlarının birbirlerini tamamlamasının gerekli olduğunu belirtmektedir. Organizasyonlar, öğrenen örgüt boyutlarının birbirlerini etkileyecek uygulamalarda öğrenen örgüt boyutları arasındaki ilişkileri etkilemeyecek fazla etkilerden kaçınmalıdırlar. Çünkü aksi durumda bu durum organizasyonlar için maliyet oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, Karabük demir-çelik fabrikasında çalışanların öğrenen örgüt boyutlarını algılamaları kapsamında ilk olarak öğrenen örgüt boyutlarının birbirlerine olan etkileri ve ilişkileri kanonik korelasyon tekniği ile elde edilmiştir. Sonrasında ise, öğrenen örgüt boyutları arasında ilişki etkinliğinin ölçülmesi için veri zarflama yöntemi uygulanmıştır. Sonuçlara göre, kişisel ustalık (KU) ile takım halinde öğrenme boyutları (THO) ve zihni modeller (ZM) ile takım halinde öğrenme boyutları (THO) arasında ilişki etkinliği sağlanmış olup, diğer öğrenen örgüt boyutları arasında ilişki etkinlikleri sağlanamamıştır. Dolayısıyla kişisel ustalık (KU) ile takım halinde öğrenme boyutları (THO) ve zihni modeller (ZM) ile takım halinde öğrenme boyutları (THO) birbirlerini tamamlamasında Karabük demir-çelik fabrikasına gereksiz maliyet oluşturmamıştır. Buna karşım diğer öğrenen örgüt boyutları arasındaki ilişkiler etkinlik sağlamadığından söz konusu diğer öğrenen örgüt boyutlarının birbirlerini tamamlamasında Karabük demir-çelik fabrikasına gereksiz maliyet oluşturmuştur.
Keywords
Abstract
In today's world, organizations' learning becomes very important. Because organizations have to learn to control the variables around them, reduce the pressure of the environment and adapt to the environment. Otherwise, if organizations cannot provide learning, if they cannot adapt to the environment according to institutional theory, uniformism and legitimacy, and condition dependency theory, they may eventually die within the framework of ecological theory. In this context, Senge (2013) examined the learning organization in 5 dimensions. Senge (2013) states that, when an organization is a learning organization, it will be more meaningful for an organization to become a learning organization when the 5 disciplines mentioned are applied in relation to each other rather than the separate application of these 5 disciplines independently. Therefore, Senge (2013) states that in order for an organization to become a learning organization, the dimensions of the learning organization must complement each other. Organizations should avoid excessive effects that do not affect the relationships between learning organization dimensions in applications that affect each other. Because otherwise, this situation creates cost for organizations. Therefore, in this study, firstly the effects and relations of learning organization dimensions on each other were obtained by canonical correlation technique within the scope of perception of learning organization dimensions of workers in Karabük iron and steel factory. Afterwards, data envelopment method was applied to measure the relationship effectiveness between learning organization dimensions. According to the results, there was a relationship between personal mastery (KU) and team learning dimensions (THO) and mental models (ZM) and team learning dimensions (THO). Therefore, personal mastery (KU) and team learning dimensions (THO) and mental models (ZM) and team learning dimensions (THO) did not create any unnecessary cost to Karabük iron and steel factory in completing each other. On the other hand, since the relations between the other learning organization dimensions do not provide effectiveness, Karabük iron-steel factory has created unnecessary cost for the other learning organization dimensions to complement each other.
Keywords
- Altun, S.; Çolak, E., (2014), Öğrenme Kuramları, S. Fer içinde, Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları (s. 7-82), Anı Yayıncılık, Ankara.
- Argyris, C., (1999), On Organizational Learning,Wiley-Blackwell, Malden.
- Argyris, C.; Schön, D. A., (1978 ), Organizational Learning, Addison-Wesley, Massachusetts.
- Aşcı, H. B.; Tan, F. Z.; Altıntaş, F. F.; (2016), A Strategic Approach For Learning Organizations:Mental Models, 12th International Strategic Management Conference (s. 2-11). Antalya: Procedia - Social and Behavioral Sciences.
- Ayaz, S.; Altıntaş, F. F.; Yıldıran, C.; Tan, F. Z.; (2019), Öğrenen Örgüt Disiplinleri Arasındaki İlişki Modeli: Karabük Demir-Çelik İşletmesinde Bir Uygulama, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), s. 692-699.
- Ayık, A.; Şahir, G., (2015), Öğretmenlerin Algılamalarına Göre Öğrenen Örgüt ve Okul Kültürü Arasındaki ilişkinin İncelenmesi, İlköğretim Online, 14(2).
- Banoğlu, K.; Peker, S., (2012), İlköğretim Okul Yöneticilerinin Okullarına ve Kendilerine İlişkin Algı Durumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(43), s. 71-82.
- Başaran Koç, Y., (2017), Betin Metaforu ve Eğitime Yansımaları, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), s. 171-188.
- Bilir, B.; Aslan, H., (2016), Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Kendi Kurumlarına İlişkin Öğrenen Örgüt Algıları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 241-260.
- Braham, B., (1998), Öğrenen Bir Organizasyon Yaratmak, Rota Yayıncılık, İstanbul.
- Duman, B., (2008), Öğrenme-Öğretme Kuramları ve Süreç Temelli Öğretim (2. b.), Anı Yayıncılık, Ankara.
- Faiz, E., (2002), Öğrenen Örgütlerde Yenilikçilik ve Proaktiflik Üzerine Kavramsal Bir Çalışma, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), s. 1-21.
- Güçlü, N. ;Türkoğlu, H., (2003), İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Öğrenen Organizasyona İlişkin Algıları, Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), s. 137-161.
- Kıngır , S. ; Mesci, M., (2007), Öğrenen Organizasyonlar, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), s. 63-81.
- Marquardt, M., (1996), Building The Learning Organization: A Systems Approach to Quantum Improvement and Global Success, Mc Graw Hill, New York.
- Öneren, M., (2008), İşletmelerde Öğrenen Örgüt Yaklaşımı. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), s. 163-178.
- Reigeluth , C., (1999), Instructionel-Desing Theories and Models:A new paradigma of instructionel theory, D. H. Jonassen içinde, Desingning Constructivist Learning Environments (s. 215-239). Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah-New Jersey.
- Senge, P. M., (2013), Beşinci Disiplin: Öğrenen Organizasyon Sanatı ve Uygulaması. Yapı Kredi Yayınları, Ankara.
