Author :
Abstract
Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılında Avrupa’dan gelen milliyetçi fikir akımlarının dönüştürücü etkisiyle, sosyal ve siyasi yaşamda kimlik tartışılan bir kavram haline gelir. Özellikle Balkan Harbi’nin parçalayıcı etkisi, kurgulanan yeni “Osmanlı Milleti” algısını imkânsız hale getirirken etnik kimlik bilinci üzerinden şekillenen devlet anlayışını zorunlu kılar. Farklı kimlikleri bir arada bulundurma ilkesine dayalı Osmanlı devlet sistemi, her ne kadar reformist bir yaklaşımla ve geleneksel siyasi üslubunu devam ettirerek sorunu çözmeye çalışsa da siyasi konjonktür buna izin vermez. Bu noktada etnik kimlik inşa süreçleri, Osmanlı’nın tüm sosyal kimliğinin tekrar düzenlenmesini gerekli kılan bir yapıda tezahür eder. XIX. yüzyıl toplumsallaşmanın en işlevsel aracı olan roman bu bağlamda ön plana çıkar. Tanzimat romanı modernleşmeye dair izlerin sürüldüğü en önemli tanıklardan biridir. Bu noktada siyasi sosyal hayatın kimlik sorunu tartışmalarından ne derece etkilendiğinin izini sürmek
Keywords
Abstract
Identity becomes a controversial concept in social and political life with the transformative effect of nationalistic movements coming from Europe in the last century of the Ottoman Empire.While making impossible the newly built "Ottoman Nation" perception, especially the disintegrating effect of the Balkan War, It requires the state understanding through ethnic consciousness. Although Ottoman state system, based on the principles of the union of different identities tries to solve the problem through traditional political ways with a reformist approach, the political conjuncture will not allow the solution. In this context, the novel starts to be highlighted by means of the most functional socialization in twentieth century. The Tanzimat novel is one of the most important witnesses to modernization. At this point, to keep track of how much that affected the social life through the debates of identity problems is only possible with novels. In this study, we tried to analyze the devel
Keywords
- Ahmet Mithat Efendi, (2000), Paris’te Bir Türk, TDK, Ankara.
- Ahmet Mithat Efendi, (2000), Acayib-i Alem, TDK, Ankara.
- Ahmet Mithat Efendi, (2002), Arnavutlar Solyotlar, TDK, Ankara.
- Ahmet Mithat Efendi, (2013), Ahmet Metin ve Şirzat, TDK, Ankara.
- Akman, Ayhan, (2008), “Milliyetçilik Kuramında Etnik/Sivil Milliyetçilik Karşıtlığı”, (Ed. Murat Belge), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik IV, s. 81-90, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Altuğ, Fatih, (2011), “İstinat Duvarı Olarak Cezmi: "Tarihe Müstenit Hikaye” ”, (Ed.Zeynep Uysal), Edebiyatın Omuzundaki Melek: Edebiyatın Tarihle İlişkisi Üzerine Yazılar, s. 149-206, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Anık, Mehmet, (2012), Kimlik ve Çokkültürcülük, Açılım Kitap, İstanbul.
- Anderson, Benedict, (1995), Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökeni ve Yayılması (Çev., İskender Savaşır) Metis Yayınları, İstanbul.
- Argunşah, Hülya, (2006), “Ahmet Mithat Efendi’nin Tarihi Romancılığı”, (Ed. Nüket Esen; Erol Köroğlu), Merhaba Ey Muharrir! Ahmet Mithat Üzerine Eleştirel Yazılar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
- Augustinos, Gerasimos, (1997), Küçük Asya Rumları: 19. Yüzyılda İnanç, Cemaat ve Etnisite (Çev., Devrim Evci), Ayraç Yayınları, Ankara.
- Barth, Fredrik, (2001), Etnik Gruplar ve Sınırları Kültürel Farklılığın Toplumsal Organizasyonu (Çev., Ayhan Kaya; Seda Gürkan), Bağlam Yayınları, İstanbul.
- Bauman, Zygmunt, (2012), Sosyolojik Düşünmek (Çev., Abdullah Yılmaz), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Bilgin, Nuri, (1994), Sosyal Bilimler Kavşağında Kimlik Sorunu, Ege Yayıncılık, İzmir.
- Cengiz, Semran, (2014), “İmparatorluktan Ulus-Devlete Çokkültürlü Kimliklerin İfade Alanı: Kültürlerarası Edebiyat”, The Journal of Academiv Social Science, Y.2, S.6, s.50-57
- Deringil, Selim, (2013), Simgeden Millete: II. Abdülhamid’den Mustafa Kemal’e Devlet ve Millet, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Dieckhoff, A.; Jaffrelot, C., (2010), Milliyetçiliği Yeniden Düşünmek: Kuramlar ve Uygulamalar (Çev., Devrim Çetinkasap), İletişim Yayınları, İstanbul.
- Emil, Birol, (1979), Mizancı Murad Bey: Hayatı ve Eserleri, İstanbul Edebiyat Fakültesi
- Gellner, Ernest, (1992), Uluslar ve Ulusçuluk (Çev., B. Büşra Ersanlı; Günay Göksu Özdoğan), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Geoergeon, François, (2006), Osmanlı-Türk Modernleşmesi 1900-1930 (Çev., Ali Berktay), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Gökçek, Fazıl, (2006), Osmanlı Kapısında Büyümek: Ahmet Mithat Efendi’nin Hikâye ve Romanlarında Gayrimüslim Osmanlılar, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Gökçek, Fazıl, (2010), “Tanzimat Dönemi Türk Romanında Osmanlı Kimliği”, Doğu Batı, S.52, s.249-260.
- Güleç, Cengiz, (1991), “Tanzimat ve Ulusal Kimliğimiz”, Tanzimat’ın 150. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 13-19, Ankara.
- Karpat, Kemal H., (2004), İslam’ın Siyasallaşması (Çev., Şiar Yalçın), Bilgi Üniversitesi
- Karpat, Kemal H., (2006), Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma (Çev., Dilek Özdemir), İmge Kitabevi, Ankara.
- Karpat, Kemal H., (2009), Osmanlı’dan Günümüze Kimlik ve İdeoloji, (Çev., Güneş Ayas), Timaş Yayınları, İstanbul.
- Kefeli, Emel, (2006), “Ahmet Mithat’ın Romanlarında Edebiyat Coğrafyası: Acâib-i Alem” (Ed. Nüket Esen; Erol Köroğlu), Merhaba Ey Muharrir! Ahmet Mithat Üzerine Eleştirel Yazılar, s. 217-230, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
- Kushner, David, (1998), Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu (Çev., Zeki Doğan), Fener Yayınları,
- Lewis, Bernard, (1993), Modern Türkiye'nin Doğuşu, (Çev., Metin Kıratlı), TTK, Anlara.
- Lewis, Bernard, (2008), Babil'den Dragomanlara (Çev., Ebru Kılıç), Kapı Yayınları, İstanbul.
- McCarthy, Justin, (2008), Osmanlı’ya Veda: İmparatorluk Çökerken Osmanlı Halkları (Çev., M. Tuncel), Etkileşim Yayınları, İstanbul.
- Mehmet Murad, (1999), Turfanda mı Yoksa Turfa mı?, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Namık Kemal, (2003), Cezmî, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Okay, Orhan, (2008), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Mithat Efendi, Dergah Yayınları,
- Ortaylı, İlber, (2014), Gelenekten Geleceğe, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Pamuk, Akif, (2014), Kimlik ve Tarih: Kimliğin İnşasında Tarihin Kullanımı, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul.
- Pelvanoğlu, Emrah, (2011), Tanzimat ve Metatarih: Namık Kemal’in Tarih Anlatılarının Poetikası, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
- Sadoğlu, Hüseyin, (2010), Türkiye’de Ulusçuluk ve Dil Politikaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Smith, Anthony D., (2002), Ulusların Etnik Kökeni (Çev., Sonay Bayramoğlu; Hülya Kendir), Dost Kitabevi, Ankara.
- Smith, Anthony D., (2004), Milli Kimlik (Çev., Bahadır Sina Şener), İletişim Yayınları,
- Somersan, Semra, (2004), Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Somersan, Semra, (2008), “Babil Kulesi’nde Etnilerden Ulus-Devletlere”, Doğu Batı, S.44, s.75-90.
- Şekerbay, Hakkı, (2009), Kimlik Politikası, Milliyetçilik, Etnisite Bağlamında Avrupa'daki Ayrılıkçı Hareketler ve Avrupa Birliğine Olan Etkileri, Selçuk Üniversitesi, Kayseri.
- Tanpınar, Ahmet H., (1988), 19’uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitapevi, İstanbul.
- Timur, Taner, (1986), Osmanlı Kimliği, Hil Yayınları, İstanbul.
- Tural, Sadık, (1993), “Tarihi Roman Geleneği veya Cezmî” Doğumunun Yüzellinci Yılında Namık Kemal, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, s. 67-92, Ankara.
- Türköne, Mümtaz’er, (1989), “Tanzimat’ta Millet Fikrinin Doğuşu”, Türkiye Günlüğü, S.8, s.36-41.
- Tüzel, İbrahim, (2014), Ahmet Mithat Anlatılarında Kimlik İnşası ve Modernizm, Akçağ Yayınları, Ankara,.
- Uçman, Abdullah, (1993), “Cezmi: Namık Kemal’in Tarihi Romanı”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. VII, s. 513-514, İstanbul.
- Yıldız, Ahmet, (2001), Ne Mutlu Türküm Diyebilene: Türk Ulusal Kimliğinin Etno-Seküler Sınırları (1919-1938), İletişim Yayınları, İstanbul.
- Yıldız, Ali, (2012), “Ahmet Mithat Efendi’ye Göre Türklük ve Türkler”, Ölümünün 100. Yılında Ahmet Mithat Efendi Sempozyumu, (Ed. Kazım Yetiş), Aydın Üniversitesi,
- Yılmaz, Dilek T., (2012), “Karşılaştırmalı Edebı̇yat Çalışmaları ve Edebı̇ Çevı̇rı̇ Mosebach, Handke ve Eray’da Buluşan Farklı Kültürler”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y.22, S.2, s.45-55.
