PSİKOLOJİ, SOSYOLOJİ VE İSLAM TEOLOJİSİ PERSPEKTİFİNDEN NEOKLASİK İKTİSAT TEORİSİNE YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER
Author:
Abstract
İnsanların davranışlarını belirleyen faktör bazen akıl, bazen alışkanlıklar veya duygular, bazen sosyal ilişkiler veya normlar, bazen de inanç sistemleri olabilmektedir. Farklı sosyal bilim dallarında yapılan araştırmalar insanın iktisadi boyutundan daha önemli boyutları olduğunu da ortaya çıkarmaktadır. İnsanın psikolojik, sosyal veya manevi varlık boyutları en az iktisadi boyutu kadar önemlidir. İnsanın manevi boyutunun da ihmal edilmemesi gerekmektedir. Manevi boyut ihmal edildiğinde insanların derin anlam krizlerine yakalanabildikleri görülmektedir. Neoklasik İktisat Okulu insanları iktisadi insan olarak görerek tek bir boyuta indirgemiş, psikolojik, sosyolojik ve manevi boyutlarını ihmal etmiştir. Neoklasik İktisat Okulunun bu yaklaşımı büyük toplumsal, çevresel ve ahlaki sorunlara yol açmıştır. Son yıllarda diğer sosyal bilimlerdeki araştırmacılar Neoklasik İktisat Teorisine bu bağlamda isabetli eleştiriler yapmaktadır. Bir sosyal bilim dalından çok doğa bilimine benzemeye çalışan ekonomi biliminin yeniden insani ve ahlaki bir yaklaşım benimsemesi beklenmektedir. Bu bağlamda çalışmada psikolojinin, sosyolojinin ve İslam teolojisinin Neoklasik İktisat Okuluna yönelttiği eleştirilere ve geliştirdikleri yaklaşımlara değinilmektedir.
Keywords
Abstract
The factors which determine human behaviour can be rationalism, sometimes it can be habits or sentiments, social relations or norms, and it can be sometimes belief systems. In different social sciences, important social researches are made which show that there are important dimensions of human beings than the economic one. Human beings’ psychological, sociological and spiritual dimensions are at least as valuable as economic dimension. When the spiritual dimension is disregarded, humanbeings are caught to a meaning crisis in their life. Neoclassical Economic Theory reduced human beings to only one dimension which is economic. This approach of Neoclassical School caused social, environmental and moral problems. Therefore Economics science should evolve to a more human and moral approach again. In this study, the criticisms which are made to Neoclassical Economic Theory from the perspective of psychology, sociology and Islamic Theology are being told.