İRAN SANATINDA SENMURV DENİLEN: ESKI BİR TEORİNİN YENİDEN İNCELENMESİ

Author:

Year-Number: 2019-92
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : Senmurv/ Simurg hakkında bir teori
Number of pages: 565-576
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Kompozit melez varlıklara, Klasik ve Doğu sanatlarında sıklıkla rastlanır. İran bölgesindeki en tipik melez yaratık, Pehlevice adıyla "Senmurv" (Avesta'daki "Saena kuşu" ya da modern Farsçadaki “Simurg”), Sasani1, Sogd2, erken İslam3 ve Bizans4 sanatında da karşımıza çıkar. Bu yaratık açıkça polimorf-ik/çok formludur. Yani diğer hayvanlardan alınan parçalarla oluşturulmuştur. Bir köpeğin yüzüne sahiptir ve ön ayakları aslan ayağı, kanatları ile kuyruğu tavus kuşu (veya balık kuyruğu?) şeklindedir. Bazı durumlarda, özellikle met-al işlerin reprodüksiyonlarında, gerçek Senmurv olarak düşünülen bu fantastik yaratığın gövdesinde, bazı bitkisel elementler de görülebilir. P.O. Harper'a göre, (kendisi bu yaratığı Senmurv olarak tanımlar) bu bitkisel elementler aslında Zerdüşt edebiyatında, Senmurv'un ‘Bütün Tohumların Ağacı’nın tepesinde yaşaması ve bereketle bağlantılı olmasından kaynaklanmaktadır5.

Keywords

Abstract

Kompozit melez varlıklara, Klasik ve Doğu sanatlarında sıklıkla rastlanır. İran bölgesindeki en tipik melez yaratık, Pehlevice adıyla "Senmurv" (Avesta'daki "Saena kuşu" ya da modern Farsçadaki “Simurg”), Sasani1, Sogd2, erken İslam3 ve Bizans4 sanatında da karşımıza çıkar. Bu yaratık açıkça polimorfik/çok formludur. Yani diğer hayvanlardan alınan parçalarla oluşturulmuştur. Bir köpeğin yüzüne sahiptir ve ön ayakları aslan ayağı, kanatları ile kuyruğu tavus kuşu (veya balık kuyruğu?) şeklindedir. Bazı durumlarda, özellikle metal işlerin reprodüksiyonlarında, gerçek Senmurv olarak düşünülen bu fantastik yaratığın gövdesinde, bazı bitkisel elementler de görülebilir. P.O. Harper'a göre, (kendisi bu yaratığı Senmurv olarak tanımlar) bu bitkisel elementler aslında Zerdüşt edebiyatında, Senmurv'un ‘Bütün Tohumların Ağacı’nın tepesinde yaşaması ve bereketle bağlantılı olmasından kaynaklanmaktadır5

Keywords