BİR ESİN KAYNAĞI OLARAK ÇATALHÖYÜK MİMARİSİNİN EV/YUVA KAVRAMI ÖZELİNDE MEKAN-BELLEK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE BİREYSEL SÖYLEMLER
Author:
Abstract
Antik dönemden günümüze kadar olan süreçte, avcı-toplayıcı toplumlardan modern yaşam alanlarına gelinceye kadar ki zamanda, insanlık tarihi oldukça değişken koşullardan geçmiştir. Ancak tüm bu koşulların ortak mekanı, yaşam alanı olarak ev’dir. Tarihsel süreç değerlendirildiğinde ev, barınma ve sığınma koşullarını sağlarken, değişen kültürel-sosyal koşullar ve teknolojik unsurların bir yansıması olarak, kimlik, kültür ve aidiyeti de barındıran bir yapıya bürünür. Bu yapının içinde açık ve gizli anlamların yanı sıra karşılıklı paylaşılan deneyimlerin odağında yine insan/birey vardır. Ev kavramının yuva kavramına dönüşmesi özellikle bireyselleşme ve öznelleşmenin yanı sıra kimlik, kültür, bellek ve aidiyet kavramlarını da yakından çağrıştırır. Antik döneme tarihlenen ve günümüzde de oldukça önemli bir arkeolojik buluntu özelliği gösteren Çatalhöyük’te yer alan nizami ev mimarisi artistik bir unsur olarak sanatçıların da dikkatini çekmektedir. Çatalhöyük mimarisinin ana unsurlarından olan ev planları, esin kaynağı olarak mekan-bellek açısından ev/yuva özelinde, Naile Salman Çevik’in seramik/baskı resimlerinde ve Muna Silav’ın suluboya çalışmalarında özgün bireysel uygulamalar bakımından dikkat çekmektedir.
Keywords
Abstract
From the ancient period to the present day, the history of mankind has undergone a highly variable condition from the hunter-gatherer societies to the modern living spaces. However, the common space of all these conditions is home as the living space. When the historical process is evaluated, home while providing harbouring and shelter conditions, wraps itself up in a structure that includes identity, culture and belonging as a reflection of the changing cultural-social conditions and technological elements. Within this structure, there are/is people/individual in the center of mutual shared experiences as well as open and hidden meanings. The transformation of the concept of home into the concept of nest, closely evokes the concept of identity, culture, memory and belonging, as well as individualization and subjectivity. The statutory architecture of the house in Çatalhöyük, which dates back to the ancient period and at the present time shows a very important feature of archaeological find, also attracts the attention of artists as an artistic element. As an inspiration specific to home/nest in terms of space-memory, home plans, which are the main elements of Çatalhöyük architecture, draw attantion, in unique individual practices in watercolor paintings of Muna Silav and in ceramic/printmaking of Naile Salman Çevik.