EBÜ’L-FETH EL-EZDÎ EL-MEVSİLÎ (Ö. 374/985) VE ESMÂ VE KÜNÂ ALANINDAKİ ESERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Author:
Abstract
Hadis kitaplarında rivayetler,ravilerin isim ve künyelerini içeren senedlerle birlikte yer almıştır. Bu yüzden rivayetlerin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi ravilerin tanınmasına bağlıdır. Raviler çeşitli şekilde tanınmış ve tanıtılmıştır. Ravilerin bir kısmı sadece künyesi veya ismiyle, bir kısmı da hem künyesi hem ismiyle tanınmıştır. İsmiyle tanınan bir ravinin künyesiyle anılması veya künyesiyle tanınan ravinin adıyla zikredilmesi karışıklığa yol açabilmektedir. Dolayısıyla isim ve künyelerin birbirine benzemesi de senedlerin değerlendirilmesinde zorluklar meydana getirmiş ve bazı yanlışlıklara yol açmıştır. Bu alanda ilk dönemlerden itibaren ilmi çalışmalar yapılmıştır. İşte bu konuda eser yazanlardan biri de Muhammed b. Hüseyn b. Ahmed el-Ezdî el-Mevsilî (ö. 374/985)’dir. Ebü’l-Feth, Musul’da doğup Bağdat’ta yaşayan bir hadis hafızıdır. Bazı alimlerin zayıf bir ravi kabul ettiği Ebü’l-Feth, hadis uydurmakla ve bunun karşılığında dünyalık elde etme ile itham edilmiştir. Hatîb el-Bağdâdî, Ebü’l-Feth’in rivayetleri arasında garîb ve münker rivayetler olduğunu söylemekte, münker rivayetlerine bir misal veren Zehebî ise onu ileri derecede zayıf görenlerin haklı olmadığını belirtmektedir. Musul âlimlerinin değer vermedikleri Ebü’l-Feth, zayıf raviler hakkında yazdığı eserinde müteşeddid davrandığı için tenkit edilmiştir.Çoğu esmâ ve künâ alanında olmak üzere bir çok esere imza atan Ebü’l-Feth, künyesiyle meşhur bazı sahabilerin isimleri ve rivayetlerine yer verdiği bir eseri de bulunmaktadır. Çalışmamıza konu ettiğimiz bu eserin adı “Esmâü Men Yu’refu Bikünyetihi Min Ashabi Resulillahi Sallallahü Aleyhi ve Sellem”dir. O bu eserinde ikiyüz civarında sahabinin künye ve isim bilgileri ve bazılarının rivayetleri hakkında malumat vermektedir. Müellifimizin bu eserinde takip ettiği metodu incelemek ve bunun üzerinde değerlendirmeler yaparak bir kanaate ulaşmak amacındayız
Keywords
Abstract
In Hadith books, the narrations were accompanied by synludes containing the names and names of the ravians. Therefore, a healthy evaluation of the narratives depends on the recognition of the ravi’s. ravians are known and advertised in various ways. Some of the ravians are known only by the name or the name, and some by the name and the name. The mention of a ravis known by its name or the name of a ravians known by its name can lead to confusion. Therefore, the similarity between the names and the texts caused difficulties in the evaluation of the senes and caused some mistakes. This field has been studied since the first semesters. One of the writers of this work is Muhammad b. Huseyn b. Ahmad al-Azdi al-Mawsili (d. 374/985). Abu'l-Feth is a memory of Hadith,was born in Mosul and lived in Baghdad. Abu’l-Feth, whom some scholars regard as a weak companion, was accused of inventing the hadith and acquiring worldliness in the face of it. Hatîb al-Baghdâdī tells that there are rumors and rumors among the narrations of Abu'l-Feth, while Zehebî, who gives an example to the narrations of munkers, states that those who see him weak at a later date are not right. The Musul scholars, did not care about him, was criticized for his misrepresentation in his work on the weak a ravians. Signed many works, mostly in the field of arts and sciences. There is also a work by which some of the names and narrations of Abu'l-Feth’s well-known figures are mentioned. The name of this work we are talking about is "Esmâü Men Yu’refu Bikünyetihi Min Ashabi Resulillahi Sallallahü Aleyhi ve Sellem". In this work he gives information about the names and names of the sahabin and about the narrations of some of them. We intend to the method that our author follows in this work, and to reach a consensus by making evaluations on it.