ONLARDA “ WHISTLEBLOWING” PEKİ YA BİZDE? KAVRAMSAL BİR ARAŞTIRMA VE BİR ÖNERİ

Author:

Year-Number: 2019-89
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : Sosyal Bilimler / İşletme / Yönetim ve Organizasyon
Number of pages: 71-79
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Türkçe alan yazında ihbarcılık, muhbircilik, ifşa, açığa çıkarma, bilgi, haber uçurma, izharcılık gibi terimlerle ifade edilen whistleblowing; örgütlerde özellikle haksızlık karşısında susmamak, etik dışı ve ahlak dışı olayların üzerine giderek örgütün olumsuz durumlarla karşılaşmasını ve yasadışı olayları önleyebilmek amacıyla yetkililere örgüt elemanı tarafından ilgili durumun bildirilmesidir. Böylelikle örgütsel fayda sağlamak amacıyla yapılan bu davranış bir “uyarı” niteliğini taşımaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma tekniğinden yararlanılmış ve konu ile ilgili yapılmış bilimsel makale ve tez çalışmaları (2010-2017) incelenmiştir. Araştırmada toplam 46 çalışma incelenmiş olup aynı konu ele alınmasına rağmen yedi farklı terimle (bilgi-haber uçurma, ifşa etme, ihbarcılık-muhbirlik, açığa çıkarma, izharcılık, ahlaki olmayan davranışların duyurulması, etik ve yasal olmayan davranışı bildirme) ifade edildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Ancak incelenen yerli çalışmalarda whistleblowing kavramı ile kastedilen anlamın uyarıcılık ifadesi ile örtüştüğü ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak whistleblowing kavramı ile ilgili yapılacak bundan sonraki yerli çalışmalarda terim kalabalığını önlemek adına uyarıcılık kavramının kullanılmasının daha uygun olacağı kanısına varılmıştır.

Keywords

Abstract

Whistleblowing, expressed in terms such as denunciation, bullying, disclosure, removal, information, news flight, indication; especially in organizations, to be silent in the face of injustice, to face unfavourable situations increasingly on ethical and immoral occasions and to inform the authorities about the relevant situation in order to prevent illegal incidents. Thus, this behaviour, which is made in order to provide organizational benefit, is a “caution”. Qualitative research technique was used in this research and scientific articles and thesis studies (2010-2017) related to the subject were examined. A total of 46 studies have been reviewed in this research and it has been found that seven different terms were used to describe the same subject (information, news flying, disclosure, reporting, informing, unethical behaviour, reporting ethical and illegal behaviour). However, it has been revealed that the meaning implied in the local researches examined overlaps with the expression of caution. As a result, it was concluded that it would be more appropriate to use the cautionary term for research about whistleblowing to prevent the crowded terms for the future local studies.

Keywords