Author:
Abstract
Osman Hamdi Bey (1842 – 1910) dikkate değer bir Osmanlı ressamı ve Tanzimat dönemi sonrasının asrileşme hareketlerinin ateşli bir savunucusudur. Dindar bir Müslüman olarak bilinmemekle birlikte, İslam dininin onun resimlerindeki sunumu eleştirel veya yargılayıcı değildir. Aksine, İslam inancını modern dünyanın hızlı gelişimine ayak uydurabilir bir olgu olarak görmüştür. Resimlerinde ulema daima canlı ve heyecanlı figürlerce temsil edilmiştir ve 19. yüzyılın Oryantalist resminde görülen itaatkâr, uyuşuk ve yıpranmış Müslüman imgesinin zıddıdır. Burada, farklı bir Oryantalizm çeşidi; modern bir İslam düşüncesinin izleri görülebilir. Bu metinde, Osman Hamdi Bey’in resimlerinde Müslüman ulemanın, müminlerin ve Müslüman kadınların temsili incelenecektir. Acaba Osman Hamdi Bey’in kendine yönelik Avrupalı bir entelektüel algısı, kendisiyle işlediği konular arasında bir çatışma yaratmış mıdır? Yahut da İslam bilginlerini açık fikirli aydınlar olarak tasvir ederken, yaklaşımı ne ölçüde ideolojiktir?
Keywords
Abstract
Osman Hamdi Bey (1842 – 1910) was a notable Ottoman painter and an ardent supporter of post – Tanzimat era Ottoman modernisation. Although he was not known as a devout Muslim, his presentation of Islam in his paintings was not necessarily critical or judgemental. On the contrary, he saw Islam, adaptable to the modern world’s rapid progress. Islamic clergy in his paintings are depicted lively and excited, the exact opposite of submissive, lethargic and aged Muslim stereotypes of 19th century European Orientalist paintings. Here, a different form of Orientalism, a search for a modernised Islamic thought could easily be observed. In this paper, I shall try to examine Osman Hamdi Bey’s representation of Islamic clergy, believers and Muslim women. Does Osman Hamdi Bey’s self-perception about being a modern, European intellectual create a conflict between himself and his subject? While depicting Islamic scholars as intellectual and enlightened, how ideological was his approach?