Author:
Abstract
Siyah-beyaz ve tek kanal olan TRT’nin yetmişli yılların ilk yarısında yayına başlaması, sinema salonlarında kriz yaşanmasına neden olur. O zamana kadar neredeyse halkın tek eğlencesi olan sinema, televizyonun yaşama dâhil olmasıyla seyircisini televizyona kaptırmaya başlar. Kısa bir süre sonra yaşama dâhil olan video ise, krizin daha da büyümesine neden olur. Sinema işletmecileri zor durumda kalmaya başlar. 1974 ve 1984 yılları arası birçok sinema salonu kapatılır. Televizyonun ve özellikle video-kasetlerin (video-sinema) gündelik yaşama dâhil olması hem mikro hem de makro boyutta birçok değişimin yaşanmasına neden olur. Video-kasetle birlikte sinema seyir pratiklerinde yaşanan değişimi toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasal alandaki dönüşümler izler. Bu çalışma televizyonla birlikte yaşantıya dâhil olan video-kasetlerin gündelik yaşam üzerindeki değiştirici ve dönüştürücü etkisini anlamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda ilk olarak 1975-1990 yılları arası dönem, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ve maksimum çeşitlilik örneklemesi ekseninde 3 ulusal gazete üzerinden (Hürriyet, Cumhuriyet, Milliyet) incelendi. Ulusal gazetelerin yanı sıra yerel gazeteler ve sinema dergileri de arşiv taramasına/dokuman analizine dâhil edildi. Arşiv taramasında haberler, köşe yazıları, reklamlar ve karikatürler dikkate alındı. Arşiv taramasının dışında gündelik yaşam ve video-sinema arasındaki ilişkiyi ve yaşanan dönüşümü anlamak adına o dönemi yaşamış 20 sıradan insanla sözlü tarih görüşmeleri yapıldı. Son aşamada ise elde edilen tüm veriler, bir iletişim teknolojisinin gündelik yaşam üzerindeki değiştirici ve dönüştürücü etkisini anlamak adına sosyolojik bir perspektifle analiz edildi.
Keywords
Abstract
TRT which was the only one channel and black and white started broadcasting of the first half of the 1970’s, a crisis emerged in the cinema halls. Until then, cinema, which is almost the only entertainment of the public, begins to lose its audience to television. The video, which was included in life shortly after, caused the crisis to grow even further. Cinematographers were in trouble. Between 1974 and 1984, many movie theaters were closed. The inclusion of television and especially video-cassettes into everyday life caused many changes in both micro and macro dimensions. The changes in cinema-watching practices along with the video-cassette are followed by social, economic, cultural and political transformations. This study tries to understand the changing and transformative effect of video-cassettes in daily life with television. In this context, the period between 1975 and 1985 was first examined through 3 national newspapers. Local newspapers and cinema magazines, as well as national newspapers, were included in the archive / document analysis. News archive, corner texts, advertisements and cartoons were taken into consideration when scanning the archive. In addition to scanning the archive, oral history meetings were held with 20 ordinary people who lived in that period to understand the relationship and the transformation between daily life and video-cinema. In the last stage, all the data obtained was analyzed in a sociological perspective to understand the changing and transformative effect of a communication technology on everyday life.