Author:
Abstract
19. yüzyılın sonlarından itibaren insan yaşantısının hemen her yönüyle ilgilenen ve bulgularıyla insanlığa farklı bir bakış açısı sunmaya çalışan psikoloji; insan davranışlarını bilimsel anlamda incelemeye çalışan modern bir gelişme olarak görülmüştür. Bu gelişmeyle ortaya çıkan modern psikoloji yaklaşımları; insan bilinci, bilinçaltı, zihnî yapı, ruhsal durum gibi o zamana kadar üzerinde pek fazla durulamayan konuları çözümlemeye çalışmıştır. Carl Gustav Jung’un yaptığı çalışmalar, insanın yaşam öyküsünden başka olağandışı deneyimlere dayanak teşkil eden farklı kaynakların olduğunu göstermiştir. Modern psikolojinin insanı tanımaya yönelik soruları, mistik arayışlar ve sezgisel kavramlarla açıklamaya çalışarak insana bütünsel bir bakışla yaklaşmayı hedefleyen benötesi; insanı nevrotik bir varlık olarak tanımlamak yerine, onu bir takım aşamalardan geçirdikten sonra mükemmel bir insan olma hedefine ulaştırmayı amaçlayan bir platformda görmeyi amaçlamaktadır. Sâmiha Ayverdi’nin 1939 yılında yazdığı Batmayan Gün romanı; benötesi psikoloji yaklaşımında öne sürülen insanın aşma ve bütünleşme süreci yaşarken duyuların erişimini engelleyen sınırlamaları ortadan kaldırması, bilincin olağan dışı hallerini deneyimleme sırasında bir rehbere olan gereksinimi, madde ve mânâ algısının farklılaşması yönüyle ele alınmaya çalışılmaktadır.
Keywords
Abstract
Psychology dealing with almost all aspects of human life and trying to present different perspectives with its findings to humanity has been seen as a modern development to examine human behavior scientifically since the end of 19th century. Modern psychologic approaches emerged with this improvement have tried to solve less studied issues as human consciousness, subconscious mind, mental structure, mental condition till now. Studies carried out by Carl Gustav Jung have shown that extraordinary experiments out of human life story may based on different sources. Transpersonality aiming to explain the questions that modern psychology can not answer about people with mystical tendencies and intuitive concepts is trying to keep it in a platform that aims to reach the goal of being a perfect person after having spent it in various stages instead of describing the human being as neurotic. Transpersonal psychology suggests the idea that there is a dimension of love in this life by giving full attention to the life adventure of an adult person. It is mentioned that this dimension appears when one's self-specific existence delves into the meaning or attempts to place the self into a plane of a greater perception and comprehension. In the Batmayan Gün novel written by Samiha Ayverdi in 1939, it was tried to deal with lifting the limitations that prevent the access of the senses while the human being was overcoming and integration processes proposed in the intellectual psychology with the necessityof a guide and experiencing the extraordinary states of consciousness of the differentiation of the matter and the perception.