AKARSU YATAĞI VE YATAK GENİŞLİĞİNDE MEYDANA GELEN YANAL DEĞİṢİMLERİN UZAKTAN ALGILAMA VE CBS KULLANILARAK DEĞERLENDİRİLMESİ: AṢAĞI SAKARYA NEHRİ ӦRNEĞİ, TÜRKİYE
Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı, akarsu yatak değiṣimlerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri (ArcGIS 10.1) arayüzü olan “Channel Migration TollBox” kullanılarak incelenmesidir. Sakarya Nehri’nin aṣağı kesimlerinde, akarsu yatağında meydana gelen tarihsel değiṣim oranı 1990, 2001 ve 2013 yıllarına ait Landsat Landsat uydu görüntüleri kullanılarak incelenmiṣtir. Akarsu yatağında daha çok kuzey yönlü değiṣim görülür, ancak son dönemlerde akarsu yatağı güneye doğru hareket etmektedir. Yıllık ortalama yatak değiṣim oranı 1990 ve 2001 yılları arasında 67.5 m/yıl; 1990 ve 2013 yılları arasında 51.1 m/yıl; 2001 ve 2013 yılları arasında 69.15 m/yıl’ dır. Akarsu Yatağı ve Yatak Genişliği arasında güçü bir korelasyon bulunmuṣtur (R²: 0.87). Akarsu yatağı değiṣimlerine en duyarlı olan yerler çalıṣma alanının orta mecralarıdır. Bu çalıṣma, akarsu yatak göçünü önlemeye yönelik ileriye dönük yapılacak olan havza planlama ve yönetim uygulamaları için altlık oluṣturacaktır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine lateral channel migration rate and channel width pattern by using channel migration toolbox in GIS (ArcGIS 10.1). The historical channel migration rate in the Lower Sakarya River was investigated using Landsat satellite images for the years of 1990, 2001 and 2013. The channel predominantly moves towards north, but it has been migrating to the south, in recent years. The average migration rates are 67.5 m/yr between 1990 and 2001; 51.1 m/yr between 1990 and 2013; and 69.15 m/yr between 2001 and 2013. A strong correlation (R²: 0.87) was found between mean channel width and channel migration rate. The most susceptible location in channel evolution is surrounded by in the middle course of the studied region. This research will contribute to predict prudential channel migration and to be a preliminary work for watershed planning and management practices.