Author:
Abstract
Önceleri dilbilimin alt alanlarından biri kabul edilen çeviribilim bilindiği üzere James S. Holmes tarafından 1972 yılındaki The Name and Nature of Translation Studies adlı makalesiyle ayrı bir bilim alanı olarak tanımlandı. Kuramsal ve betimleyici çalışmaların başlamasının ardından Gideon Toury, In Search of a Theory of Translation (1980) isimli kitabında çeviribilimi disiplinlerarası bir alana çekti. Disiplinlerarası bilgilerden yararlanan çeviribilim, dilbilim, edimbilim, toplumbilim, yorumbilim, metinbilim, tarih, edebiyat gibi birçok alanın yanında kültürbilimle de hem uygulama hem de kuramsal anlamda etkileşim kurmuştur. Bu incelemede uygulama, süreç ve işlev etkenlerinin yanı sıra çalışma alanı ve nesnesi gereği kültür alanıyla etkileşim içerisinde olan çeviribilimin disiplinlerarası düzlemde kültürbilimle olan kuramsal bağlantılarının tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Uygulanan yöntem öncelikle her iki disiplinin kuram ve metotlarını başlıklar halinde incelemek ve açıklamak olmuştur. Ardından çeviri- ve kültürbilim kuramlarının kavram ve işlev bakımından birbirilerine olan benzerlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Karşılaştırmalı yöntemle yapılan bu tespitler sonrasında kuramsal benzerlikler üzerinden her iki disiplinin tarihsel ve disiplinlerarasılık olarak bağlantıları kuramsal bağlamda yorumlanmıştır. Bu incelemenin amacı her iki disiplin adına kuramsal bağlamda koşutluklara dair veriler sunmak, böylelikle her iki disiplin araştırmacılarına yeni tartışma ve çalışma alanları açmaktır.
Keywords
Abstract
Initially viewed as a subfield of linguistics, translation studies were eventually defined as a separate field of study in 1972 with the publication of James S. Holmes’s article entitled ‘‘The Name and Nature of Translation Studies’’. After having begun his own theoretical and descriptive studies, Gideon Toury drew translation studies towards an interdisciplinary field with his book entitled In Search of a Theory of Translation (1980). Translation studies that draw from interdisciplinary studies have set up interaction fields with linguistics, pragmatics, sociology, textuality, hermeneutics, history, and literature in terms of both application and theory. On an interdisciplinary plane, this particular study determines, with cultural studies, the theoretical connections of translation studies per se, specifically in interaction with cultural studies as objective as well as procedural and functional factors per se. The method applied, in the first instance, examines and explains the theories and methods of both disciplines. Then, it seeks to determine the similarities of each discipline with regard to concept and function of both translation and cultural studies. After particular determinations are derived by way of a strict comparative study, the connection of the two disciplines is revealed in terms of historicity and interdisciplinarity. Hence, this study intends to offer data related to relevant parallelisms within a theoretical frame, by means of which new grounds open up ensuing discussion and research.