Author:
Abstract
20. yüzyılın ünlü Rus edebiyat kuramcılarından Gennadiy Nikolayviç Pospelov, toplumların edebiyatlarının gelişiminde üç yasanın bulunduğunu ileri sürer: “Evresel ortak yanlar yasası”, “ulusal özgüllükler yasası” ve “düşünsel-sanatsal ayrımlar yasası”. Bunlar arasında “evresel ortak yanlar yasası”nı edebiyatların tarihsel gelişim sürecindeki temel yasa olarak konumlandıran Pospelov, bir anlamda 19. yüzyıl Fransız edebiyat tarihçisi Hippolyte Taine’ın “ırk-zaman-çevre”den oluşan bir başka üçlü formülasyonunu hiyerarşik bir boyutta yeniden yapılandırır; böylelikle de edebiyat olgusunun evrimini inceleme açısından daha bilimsel ve açık bir kuramsal çerçeve hazırlar. Bu incelemede Pospelov’un edebiyat tarihi özelinde ortaya koyduğu söz konusu üçlü formülasyonu hem praksisiyle birlikte ele alacağız hem de genel olarak sanat tarihi alanında aynı formülasyonun geçerliliğini sorgulayacağız.
Keywords
Abstract
Gennadiy Nikolayviç Pospelov, from famous literary theorist of 20. century, submit that there are three laws at evoluation of literatures of societes: “Periodic common directions law”, “national specifities law” and “ideational/artistic differences law”. He position “periodic common directions law” as basic law among these; in one sense reconstitute another triple formulation belonging to French literature historist Hippolyte Taine and accordingly prepare more scientific and distinct frame with regard to researching evoluation of literature. In this work, we handle this triple formulation which Pospelov reveal at literature history in terms of theorical and practical; also question whether or not this triple formulation is valid in art history